Opdracht genreschilderijen

Ik heb deze opdracht samen gedaan met Robin Klijn in onze tussenuren, vandaar dat onze opdrachten overeenkomen.

                                                                                                                                 

1.       Adriaen Brouwer – Peasant Brawl 1620 – 1630

Ik vind dit schilderij van Brouwer zeer goed passen bij het lied “Boerengezelschap” van Bredero.

In het lied "boerengezelschap" bezingt Bredero een groepje boeren dat naar Vinkeveen trekt voor een potje ganzentrekken. Daarbij rijdt men op een paard onder een gans door die aan zijn poten aan een lijn is opgehangen. In het voorbijgaan probeert men de vogel de kop af te rukken. Na dit tijdverdrijf gaan de boeren in een herberg drinken en dansen met een paar plaatselijke schonen. Al spoedig ontstaat er ruzie met enkele mannelijke dorpsbewoners. Er breekt een gevecht uit, de messen worden getrokken en een ‘veenkikker’ uit Vinkeveen valt dood op de grond. (bron: http://www.fransmensonides.nl/boer_zij1.htm)

Op het schilderij zien we verschillende taferelen uit het lied terugkomen. Zo zien we bijvoorbeeld gezelligheid en boeren rond de tafel, die zich vermaken met drank en vrouwen. Bovendien is er te zien dat deze bijeenkomst uit de hand loopt. Aan de linkerkant van het schilderij zien we namelijk twee mannen die elkaar letterlijk in de haren vliegen. De ene man grijpt het hoofd van de andere man vast en beiden trekken zij een kwaad gezicht. Niet alleen deze mannen hebben ruzie, ook drie vrouwen achter hen hebben een meningsverschil.

Op deze afbeelding en in het lied, wordt duidelijk gemaakt hoe het niet moet, door middel van exempla contraria. De mensen op het schilderij bevinden zich op het platteland. De exempla contraria op dit schilderij zijn bedoeld voor de nette mensen uit de stad. De stadsbewoner wordt op het hart gedrukt om niet naar het platteland te gaan, omdat de mensen daar gewelddadig, vuil en misdadig zijn. Heren en burgers wordt aangeraden boers gedrag achterwege te laten.

2. Jan Steen, 1625/1626-1679

Dit schilderij van Jan Steen past goed bij het lied “oudt Bestevaertje, met een iong Meysjen” van Bredero.

Dit is een boertig lied in dialoogvorm, het bevat een aanzoek van een rijke grijsaard aan een knap jong meisje, en haar spottende afwijzing omdat zij al een passende vrijer heeft.

Het schilderij en het lied komen niet helemaal overeen, maar hebben wel degelijk dezelfde elementen. Op het schilderij zien we een paar in een slaapvertrek. Wat meteen op valt is het leeftijdsverschil. De man is veel ouder dan de vrouw. Dit is in het liedje van Bredero ook zo. Verschil zit hem wellicht in de rol van de vrouw. In Bredero’s lied wijst zij de man af. In het schilderij niet; er wordt een bordeelbezoek uitgebeeld. De rode kleding van de vrouw maakt duidelijk dat zij in een bordeel werkt. De pijp die tegen de pispot leunt (deze zie je niet op deze afbeelding, maar staat wel op het origineel. Helaas kon ik deze niet op het blog zetten), wijst op hetzelfde; “een pijpje uitkloppen” is een oud eufemisme voor bordeel bezoek. (http://museumbredius.nl/product/steen-jan-paar-in-slaapvertrek-2/)

Het schilderij en het lied bevatten bovendien dezelfde boodschap; ze benadrukken dat een relatie tussen een jonge meid en een oude vent niet goed is. De boodschap is dan ook gericht aan jonge vrouwen; geloof niet zomaar de mooie praatjes van rijke , oude mannen, maar denk zelf eerst goed na!

3. De Koekvrijer – Jan Steen.

Dit schilderij vind ik bij het lied “AMOUREUS-LIEDT” passen. In dit lied wordt de liefde voor een vrouw beschreven. Zij wordt gevleid.

Dit gebeurt in het schilderij ook: Een  interieur waarin zich twee personen bevinden. Het schilderij toont een handwerkende vrouw, die nauwelijks belangstelling heeft voor de man rechts die avances maakt. De vrouw draagt een groen bovenstuk met een blauwe rok. Op haar schoot houdt ze een naaiwerk, welke op een kussen ligt. De vrouw kijkt de beschouwer aan. De man, rechts van haar, houdt in zijn rechterhand zijn hoed vast en in zijn linkerhand een koek. Op de achtergrond is links een bed te zien, met rechts een open deur waardoor zicht is op de tuin. Aan de muur hangt een schilderij met een molen. 

De boodschap in dit schilderij was wellicht voor vrouwen bedoeld. Het was een waarschuwing voor “trap niet in mooi gevlei”. Ook het schilderij van de molen op de achtergrond kan betekenis hebben. Molens stonden vaak voor boertige en erotische taferelen. Dit kan ook een waarschuwing zijn om uit de buurt van molens, en dus boeren, te blijven.